Breith ar Am: Ceardlann maidir leis na Rudaí Ba Cheart agus Nár Cheart a Dhéanamh nuair a bhíonn Dátú Radacarbóin agus Calabrú ar Siúl

Le Seandálaí Sinsearach TII, James Eogan

Tá Bonneagar Iompair Éireann (TII) tiomanta d’obair a dhéanamh le comhpháirtithe sna hearnálacha acadúla agus comhairleoireachta chun a chinntiú go bhfuil tús áite á thabhairt do chaighdeán nuair a bhíonn seirbhísí seandálaíochta á gcur ar fáil mar chuid de thionscadail atá á maoiniú ag TII. Is comhpháirtí é TII sa tionscadal dar teideal Seeing Beyond the Site atá lonnaithe sa Roinn Seandálaíochta i gColáiste na hOllscoile, Corcaigh, tionscadal atá á mhaoiniú ag an gclár dar teideal Taighde Seandálaíochta Straitéiseach Náisiúnta na hÉireann (INSTAR). Mar chuid den taighde seo, scrúdaíodh líon mór dátaí radacarbóin ó thochailtí scéimeanna bóthair. Mar thoradh air sin, tugadh faoi deara go raibh scóip ann chun straitéisí samplála a fheabhsú i rith na tochailte agus go raibh sé riachtanach eolas agus feasacht Sheandálaithe Tionscadail TII agus seandálaithe a bhí fostaithe ag comhairleoireachtaí seandálaíocha ar shaincheisteanna a bhain le roghnú agus le dátú samplaí trí úsáid a bhaint as radacarbón a fheabhsú. Is í príomhfhreagracht na ngairmithe sin samplaí a roghnú atá molta chun dátú radacarbóin a dhéanamh orthu agus na torthaí a léirmhíniú, agus na sonraí a úsáid chun scéal na gníomhaíochta daonna ar láithreán nó i réigiún aonair a insint.

I samhradh na bliana 2019, rinne seandálaithe ó Réitigh Bhainistíochta Sheandálaíochta (AMS) naoi dtochailt ar bhealach an N69 n N69 - Seachród Lios Tuathail sular cuireadh tús leis an obair thógála ar an mbóthar. I rith na dtochailtí, tugadh deis faoi deara chun ceardlann a reáchtáil do bhaill foirne AMS agus TII a bhí ag obair ar an tionscadal a bhí dírithe ar shamplaí do dhátú radacarbóin a roghnú, calabrú na ndátaí radacarbóin agus forbairt samhlacha croineolaíocha.

Ba í an Dr Katharina Becker a bhí i mbun na ceardlainne, duine de na Príomhthaighdeoirí a bhí ag obair ar an tionscadal Seeing Beyond the Site, agus an Dr Derek Hamilton, seandálaí a bhí ag obair i saotharlann dátaithe radacarbóin SUERC, Ollscoil Ghlaschú. Taifeadadh an cur i láthair a rinne Katharina agus Derek agus tá siad ar fáil ar chainéal YouTube TII.

Ba mhaith le TII buíochas a ghabháil le AMS agus lena bhaill foirne, Comhairle Contae Chiarraí agus foireann an tionscadail Seeing Beyond the Site as páirt a ghlacadh sa tionscnamh seo agus as scaipeadh níos leithne ábhar na ceardlainne seo a chumasú.

(Postáilte, 21 Aibreán 2020)